Alerjik rinit veya saman nezlesi, normal kişilerde bir rahatsızlığa neden olmayan ve hava yoluyla alınan; polenler, hayvan epitel/tüyleri, mantar sporları ve ev tozu akarları gibi alerjenlerin duyarlı bireylerde ortaya çıkardığı hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, ve burun/boğaz kaşıntısı ile karakterize bir hastalıktır. Bahar ve yaz aylarında ortaya çıkabildiği gibi, kış aylarında da görülebilir. Alerjik rinit veya saman nezlesinin belirtilere neden olduğu mevsim, duyarlı olunan alerjen ile ilişkilidir. Bir örnek vermek gerekirse, çayır otu polenleri ilkbahar aylarında belirtilere neden olurken, ev tozu akarları yıl boyu süren şikayetlere neden olabilir.
Hastaların eğer sadece ilkbahar aylarında belirtileri varsa, kendilerinde alerjik rinit veya saman nezlesi olduğundan şüphelenerek hekime başvururlar. Ancak yıl boyu süren şikayetler genellikle hasta tarafından alerjik olarak düşünülmez, dikkatli bir hikaye alınmaz ve detaylı muayene edilmezse, hekimler de alerjik rinit veya saman nezlesi tanısını koyamayabilirler.
Alerjik rinitin uygun tedavisi, alerjik rinite ek olarak sinüziti olan hastalar açısından da büyük önem taşır.
Alerjik rinit tedavisi başlıca üç basamakta yapılır:
1. Alerjenden kaçınma
2. İlaç tedavisi (farmakoterapi)
3. Aşı tedavisi (immünoterapi)
Hastanın hikayesi ve muayenesi ile alerjik rinit veya saman nezlesinin sadece ön tanısı konur. Kesin tanı için alerjen deri testi (prick test) yapmak veya kanda alerjenlere karşı üretilmiş IgE türü spesifik antikorlara bakmak gerekir.Prick test 'te hastanın ön koluna içinde bilinen alerjenlerin bulunduğu test solüsyonları damlatılır, daha sonra cildin sadece üst tabakası delinir. Bu şekilde alerjen derinin üst tabakasına nüfuz etmiş olur. 20-30 dakika beklenir. Eğer hastanın bir alerjene aşırı duyarlılığı varsa, o bölgede şişlik ve kızarıklık oluşur. Hekim, deri testi ile oluşan şişlik ve kızarıklıkları değerlendirerek, kişinin hangi alerjene karşı duyarlı olduğunu belirler.Yukarıda bahsettiğim alerjik rinit tedavilerinden "alerjenden kaçınma" ve "aşı tedavisi (immünoterapi)"nin doğru ve güvenli şekilde uygulanabilmesi için, deri testiyle (prick test) belirtilere neden olan alerjenin tespit edilmesi zorunludur.
